Τα ’50s ήταν μια δύσκολη δεκαετία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι κοινωνικές αδικίες κατά των μειονοτήτων αλλά και οι ρατσιστικές επιθέσεις όλο και πλήθαιναν, ενώ ταυτόχρονα μεγάλωνε και ο αριθμός των ανθρώπων που “ξυπνούσαν” απαιτώντας ίσα δικαιώματα για όλους. Η χώρα έμοιαζε χωρισμένη στα δύο, με την ένταση να βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα στις νότιες πολιτείες της, που είχαν παράδοση σε φαινόμενα μίσους κυρίως κατά των έγχρωμων πληθυσμών.
Εκείνη την περίοδο, βρισκόταν σε μεγάλη άνθιση και η τζαζ, μια μουσική βασισμένη σε μεγάλο ποσοστό σε έγχρωμους συνθέτες και καλλιτέχνες, με τους περισσότερους από αυτούς να αποτελούν σύμβολα κατά της μειονοτικής καταπίεσης, καθώς επρόκειτο για ανθρώπους, που ενώ είχαν ξεκινήσει από φτωχά στρώματα, είχαν καταφέρει με πενιχρά μέσα να εξελιχθούν σε αστέρες παγκόσμιου βεληνεκούς. Όπως ήταν λογικό, οι μειονότητες περίμεναν συχνά δηλώσεις και πράξεις από αυτούς τους αστέρες, ελπίζοντας πως η επιρροή που είχαν θα άνοιγε γρηγορότερα το δρόμο προς την ισότητα.
Ο Louis Armstrong βέβαια, δεν ήταν ένας τέτοιος καλλιτέχνης! Απέφευγε να πάρει θέση σε αυτά τα ζητήματα, ενώ ταυτόχρονα, ήταν ένας από τους ελάχιστους έγχρωμους στις Ηνωμένες Πολιτείες, που είχε ενσωματωθεί πλήρως στην κοινωνία των λευκών, ένα προνόμιο που γνώριζαν μόνο όσοι ήταν εξαιρετικά ταλαντούχοι, ή δεν είχαν τόσο σκούρο δέρμα (κι όμως!). Τι σήμαινε αυτό πρακτικά; Πως μπορούσε να δειπνεί στα πιο ακριβά εστιατόρια και να μένει στα καλύτερα ξενοδοχεία, που ήταν φυσικά αποκλειστικά για λευκούς. Ο ίδιος προσπαθούσε βέβαια να μην προκαλεί με τη συμπεριφορά του, ενώ μοιραζόταν όσο συχνά μπορούσε τα προνόμια αυτά, με άλλους έγχρωμους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργαζόταν. Αυτή η συμπεριφορά όμως, είχε προκαλέσει την οργή αρκετών οργανώσεων για τα δικαιώματα των μαύρων, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα, να του κολλήσουν το παρατσούκλι Uncle Tom, ένα χαρακτηρισμό που δινόταν αυστηρά από έναν έγχρωμο σε κάποιον άλλον έγχρωμο, που είχε προσαρμοστεί πλήρως στην κοινωνία των λευκών, ξεχνώντας τη φυλή του. Η Billie Holiday, είχε υπερασπιστεί τον Armstrong λέγοντας:
Of course Pops toms, but he toms from the heart.
εννοώντας πως μπορεί ο Pops (αυτό ήταν το κυριότερο παρατσούκλι του Armstrong) να ζει σαν λευκός, αλλά το κάνει από την καρδιά του, δηλαδή με καλοσύνη.
Όλα αυτά όμως έμελλε σύντομα να αλλάξουν…
Βρισκόμαστε στο 1957 και ο διορατικός τομεάρχης παιδείας της πόλης Λιτλ Ροκ του Άρκανσο, Virgil Blossom, εκμεταλλευόμενος την προ τριετίας ιστορική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών που έκρινε πως τα σχολεία θα πρέπει να είναι ενιαία, ανεξαρτήτως χρώματος μαθητή, σχεδίασε ένα πλάνο ένταξης των μειονοτήτων στα σχολεία των λευκών. Η οργάνωση για τα δικαιώματα των έγχρωμων, NAACP, στηριζόμενη σε αυτό το πλάνο και έγραψε εννέα μαύρους μαθητές στο Κεντρικό Λύκειο του Λιτλ Ροκ, οι οποίοι από τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς, θα παρακολουθούσαν κανονικά μαθήματα εκεί. Να σημειωθεί πως το εν λόγω λύκειο, θεωρείτο ένα από τα καλύτερα εκείνης της πολιτείας, στο οποίο μέχρι τότε φοιτούσαν αποκλειστικά λευκά παιδιά, προερχόμενα κυρίως από ευκατάστατες οικογένειες της περιοχής. Όλα πήγαιναν καλά για τα δεδομένα της εποχής, μέχρι που ο ρατσιστής κυβερνήτης του Άρκανσο Orval Faubus, αποφάσισε να εμποδίσει την όλη διαδικασία, θεωρώντας αδιανόητο το σχέδιο του Blossom και για να το πετύχει αυτό, επιστράτευσε την εθνοφυλακή της πολιτείας, εμποδίζοντας με στρατιώτες την είσοδο στους μαύρους μαθητές.
Μόλις τα παραπάνω νέα έφτασαν στα αυτιά του Louis Armstrong, δεν μπορούσε να πιστέψει τι είχε συμβεί. Έξαλλος ακύρωσε την επερχόμενη περιοδεία στη Σοβιετική Ένωση, που η κυβέρνηση των Η.Π.Α. είχε κανονίσει, σε μια προσπάθειά της να δείξει στο αντίπαλο δέος πως δεν υφίσταται φυλετικός ρατσισμός εντός των συνόρων της, από τη στιγμή που επιλέγει έναν έγχρωμο να την εκπροσωπήσει μουσικά στο εξωτερικό. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, μη δεχόμενος να πάρει μέρος στις προπαγανδιστικές φανφάρες της χώρας του και ζητώντας επιτέλους ουσία, δήλωσε:
Έτσι όπως φέρεται στους ανθρώπους μου στο νότο αυτή η κυβέρνηση, ας πάει καλύτερα στο διάολο.
Ενώ δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τον Πρόεδρο Eisenhower διπρόσωπο και δειλό, με αφορμή την αρχική του ατολμία να πάρει θέση στο συμβάν του Λιτλ Ροκ. Οι δηλώσεις αυτές του Armstrong διαδόθηκαν αστραπιαία σε όλη την υφήλιο, ενώ ίσως έβαλαν κι αυτές το λιθαράκι τους στην εκτόνωση της κρίσης που ήρθε λίγο αργότερα, καθώς ο πρόεδρος της χώρας, κατέβασε το 101ο τάγμα αλεξιπτωτιστών του αμερικανικού στρατού στην πολιτεία -χωρίς τους έγχρωμους στρατιώτες του, που ενσωματώθηκαν στην αποστολή ένα μήνα αργότερα- το οποίο φρόντιζε να συνοδεύει τους έγχρωμους μαθητές καθημερινά στο σχολείο τους, ενώ διέλυσε και την εθνοφρουρά της πολιτείας, χαλώντας μια για πάντα τα σχέδια του Faubus.
Φυσικά τα πράγματα δεν άλλαξαν από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να γίνουν πραγματικά δεκτοί οι έγχρωμοι μαθητές στα σχολεία του αμερικανικού νότου, ενώ συχνά πυκνά, ακόμα και σήμερα, παρατηρούνται ρατσιστικά φαινόμενα κατά των μειονοτήτων στους διαδρόμους και στις αίθουσες τους. Όσο για τον Armstrong; Ήταν τότε που έκλεισε μια και καλή τα στόματα των επικριτών του με τη συμπεριφορά του, ενώ από εκείνη τη μέρα το FBI άνοιξε φάκελο στο όνομά του, παρακολουθώντας τις “ύποπτες” δραστηριότητες του, καθώς “τόλμησε” να τα βάλει με την κυβέρνηση της χώρας. Δυστυχώς ο Υπέροχος Κόσμος που ο Pops οραματίστηκε και τραγούδησε, ήταν και είναι ακόμα μακριά…
