Είναι περιττό να μιλήσουμε για τη μουσική ιδιοφυΐα που ονομάζεται Syd Barrett, όλοι οι fans των Pink Floyd και του ψυχεδελικού ροκ γνωρίζουν την τεράστια επίδρασή του στη βρετανική ροκ μουσική σκηνή.
Άλλωστε τα είπαν καλύτερα από μας οι άνθρωποι που τον ήξεραν και συνεργάζονταν μαζί του!
Θα προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε κάποια κομμάτια της ιστορίας πίσω από κάθε τραγούδι του δίσκου, ενός δίσκου διαφορετικού από τους υπόλοιπους των Floyd, που εκπέμπει παιδικότητα, ενθουσιασμό και σίγουρα πολύ πολύ ταλέντο!
Βρισκόμαστε στο 1967 και στα στούντιο της Abbey Road, στις 21 Φεβρουαρίου, ξεκινούν οι ηχογραφήσεις για τον πρώτο δίσκο των Pink Floyd, την ίδια ακριβώς στιγμή που στα ίδια στούντιο οι Beatles βάζουν τις τελευταίες πινελιές του όγδοου δίσκου τους, ‘Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’.
Όλα προμηνύουν πως πρόκειται για μια υπέροχη χρονιά για την ψυχεδελική ροκ, λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο μήνες πριν είχε κυκλοφορήσει και ο πρώτος δίσκος των Cream, ‘Fresh Cream’.
Την περίοδο εκείνη, οι Floyd για τον δίσκο πήραν 5.000 λίρες για πέντε χρόνια (!), έχοντας το ελεύθερο από την EMI να ηχογραφήσουν ό,τι θέλουν, αφού η εταιρεία δεν ήταν πολύ σίγουρη με τι είδους συγκρότημα είχε υπογράψει συμβόλαιο!
Το άλμπουμ θα ονομαζόταν ‘Projection’ αλλά τον Ιούλιο του 1967 ο Syd Barrett σκέφτηκε τον τίτλο ‘The Piper at the Gates of Dawn’, ο οποίος προέρχεται απ’ το έβδομο κεφάλαιο του βιβλίου ‘The Wind in the Willows’ του Kenneth Grahame.
Το κεφάλαιο αυτό περιέχει μια φανταστική αναπαράσταση του Θεού Πάνα που παίζει τον αυλό του το ξημέρωμα. Από την άλλη, το εξώφυλλο του δίσκου αναπαριστά ένα τριπάρισμα με LSD που απ’ ό,τι φαίνεται ήταν φωτογραφική τεχνοτροπία της εποχής.
Τώρα, λοιπόν, ήρθε η ώρα να ρίξουμε μια εκτενέστερη ματιά στον δίσκο και στο κάθε τραγούδι ξεχωριστά!
The Piper at the Gates of Dawn
Τα τραγούδια του δίσκου και οι ιστορίες τους
Astronomy Domine
Το τραγούδι ξεκινάει με τον μάνατζερ του συγκροτήματος, Peter Jenner, να διαβάζει τα ονόματα των πλανητών μέσω μεγαφώνου, με σκοπό να ακούγεται σαν αστροναύτης, και τα φωνητικά είναι του Syd Barrett και του Richard Wright.
To ‘Astronomy Domine’ συμπεριλήφθηκε και στον δίσκο ‘Ummagumma’ του 1969, αλλά αυτή τη φορά τη θέση του Syd στα φωνητικά πήρε ο David Gilmour, ο οποίος μάλιστα το ενέταξε και στις setlists του για το tour του ‘Rattle That Lock’ (30 χρόνια μετά από την τελευταία φορά που το είχε παίξει live!).
Το συγκεκριμένο κομμάτι θεωρείται ένα από τα πρώτα space rock κομμάτια των Pink Floyd μαζί με το ‘Interstellar Overdrive’.
Lucifer Sam
Το δεύτερο τραγούδι του δίσκου λέγεται πως μιλάει για την γάτα σιάμ που είχε ο Syd Barrett (αρχικά το κομμάτι ονομαζόταν ‘Percy the Rat Catcher’).
Άλλες φήμες λένε πως αναφέρεται σε κάποιον άντρα, πραγματικό ή φανταστικό, ο οποίος διατηρούσε κάποια σχέση με την τότε κοπέλα του Barrett, Jenny Spires, η οποία αναφέρεται στο τραγούδι ως Jennifer Gentle.
Η πραγματική ιστορία, ωστόσο, δεν μπορούμε να ξέρουμε σίγουρα ποια είναι…
Matilda Mother
Το ‘Matilda Mother’ έχει ως θέμα τη νοσταλγία για τα παιδικά χρόνια και την αποδοχή ότι δεν γυρίζουν πίσω.
Πολλά από τα τραγούδια του Syd Barrett είναι βασισμένα σε παιδικά βιβλία το συγκεκριμένο είναι εμπνευσμένο απ’ το βιβλίο ‘Cautionary Tales For Children’ του Edward Gorey και της Hilaire Belloc, το οποίο έχει ως βασικούς ήρωες κάποια άτακτα και φτωχά παιδάκια που τους συμβαίνουν διάφορα ατυχή γεγονότα.
Τα φωνητικά είναι κυρίως του Richard Wright, εκτός του τελευταίου κουπλέ στο οποίο τραγουδάει ο Syd Barrett!
Flaming
Το ‘Flaming’, αρχικά ονομαζόταν ‘Snowing’ και ήταν το τρίτο single που κυκλοφόρησε απ’ τον δίσκο, χωρίς όμως να σημειώσει επιτυχία στα charts. Ο Syd Barrett στους στίχους περιγράφει ένα παιδικό παιχνίδι με φανταστικές εικόνες.
Είναι ένα από τα τρία τραγούδια των Floyd, μαζί με το ‘Julia Dream’ και το ‘Α Pillow of Winds’, που αναφέρεται σε ένα… πάπλωμα φτιαγμένο από φτερά πάπιας!
Pow R. Toc H.
Το Toc H. ήταν ο κώδικας του στρατού για το “TH”, που αντιπροσώπευε το Talbot House, ένα club όπου, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι αξιωματικοί και οι στρατολογημένοι άντρες ήταν ισάξιοι. Αργότερα έγινε μια διαθρησκευτική χριστιανική ομάδα που υπηρετούσε την κοινότητα.
Αν παρατηρήσεις το ‘Pow R. Toc H.’, ακούγονται εφέ και ήχοι παρόμοια με αυτά που έχουν χρησιμοποιηθεί και στο ‘Lovely Rita’ απ’ το ‘Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’ των Beatles!
Αυτό συμβαίνει γιατί, σύμφωνα με τον Nick Mason, την περίοδο που ηχογραφούσαν το ‘Pow R. Toc H.’ στο δίπλα δωμάτιο ηχογραφούσαν οι Beatles το ‘Lovely Rita’.
Take Up Thy Stethoscope and Walk
Είναι το πρώτο τραγούδι που έγραψε και τραγούδησε ο Roger Waters για τους Pink Floyd και το μόνο δικό του που συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο, όλα τα υπόλοιπα είναι γραμμένα από τον Syd Barrett.
Το τραγούδι μιλάει για έναν ασθενή σε νοσοκομείο που έχει έντονους πόνους και οι στίχοι έχουν αναφορές στη Βίβλο.
Interstellar Overdrive
Το ‘Interstellar Overdrive’ άρχισε να γράφεται όταν ο μάνατζερ των Pink Floyd, Peter Jenner, σφύριζε έναν σκοπό, από ένα τραγούδι που δεν μπορούσε να θυμηθεί ποιο είναι, και ο Syd Barrett προσπαθούσε να τον ακολουθήσει με την κιθάρα (το τραγούδι τελικά ήταν το ‘My Little Red Book’ των Love).
Και κάπως έτσι γεννήθηκε ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της πρώτης εποχής των Floyd, ένα τραγούδι που έχει διασκευαστεί από περισσότερες από δέκα μπάντες και θεωρείται ένα από τα καλύτερα ροκ κομμάτια που έχουν γραφτεί!
The Gnome
Το τραγούδι αυτό λέει την ιστορία ενός μικροσκοπικού ανθρωποειδούς πνεύματος (gnome) που φοράει έναν κόκκινο μανδύα και ονομάζεται Grimble Gromble. Λέγεται ότι το ‘The Gnome’ το εμπνεύστηκε ο Syd Barrett από τα βιβλία του Τόλκιν.
Οι στίχοι έχουν έντονο το ψυχεδελικό στοιχείο και ίσως οι περιπλανήσεις του μικρού Grimble Gromble μας φέρνουν στον νου τα ταξίδια με το LSD.
Chapter 24
Το ‘Chapter 24’ είναι ένα ακόμα τραγούδι το οποίο πηγάζει από τη λογοτεχνία και συγκεκριμένα από το 24ο κεφάλαιο ενός αρχαίου κινέζικου βιβλίου που έχει τίτλο ‘I Ching’ (The Book of Changes).
Το βιβλίο αυτό έχει πάνω από δυόμιση χιλιάδες χρόνια ιστορία και έχει εμπνεύσει παγκοσμίως τη θρησκεία, την ψυχανάλυση, την τέχνη, τη λογοτεχνία και πολλούς άλλους τομείς.
Το κεφάλαιο στο οποίο αναφέρεται ο Syd Barrett εξηγεί τη σημασία του Fû(复), που είναι το σχήμα για τη λέξη «επιστροφή».
The Scarecrow
Το συγκεκριμένο τραγούδι έχει μια πιο υπαρξιστική χροιά (ένα ύφος που οι Pink Floyd υιοθέτησαν και στην μετέπειτα πορεία τους χωρίς τον Syd Barrett).
Ο Barrett συγκρίνει τον εαυτό του με ένα σκιάχτρο που, παρόλο που είναι πιο λυπημένο από εκείνον, έχει αποδεχτεί πλήρως τη μοίρα του. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το κομμάτι αυτό είναι εκείνο με τη λιγότερη αθωότητα απ’ όσα έχει γράψει ο Barrett.
Bike
Στο ‘Bike’ ο Syd Barrett απευθύνεται σε μία κοπέλα και με ενθουσιασμό της δείχνει το δανεικό του ποδήλατο, ένα ποντίκι που το φωνάζει Gerald και διάφορα άλλα πράγματα.
Ύστερα την παίρνει μαζί του στο δωμάτιο που παίζει μουσική! Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι απλά μια χαρούμενη διήγηση που ο Barrett είχε αφιερώσει στην τότε κοπέλα του, Jenny Spires.
Bonus track: See Emily Play
Το ‘See Emily Play’ δεν ήταν μέρος της βρετανικής έκδοσης του δίσκου αλλά είχε κυκλοφορήσει ως B-side του ‘The Scarecrow’. Ωστόσο, επειδή ήταν μέρος της αμερικανικής έκδοσης, θα ήταν μεγάλη παράλειψη να αφήσουμε έξω από αυτό το αφιέρωμα ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια των Pink Floyd της Barrett εποχής.
Το συγκεκριμένο τραγούδι μιλάει για μια κοπέλα που είχε δει ο Syd Barrett όταν κοιμόταν σε ένα δάσος, υπό την επήρεια ψυχεδελικών ναρκωτικών. Αργότερα, βέβαια, δήλωσε ότι επινόησε αυτήν την ιστορία για λόγους marketing.
