Trainspotting: Η Cool Britannia στο απόγειό της

Το υπέροχο soundtrack του Trainspotting που έντυσε ιδανικά τις ωμές σκηνές της ταινίας

Το 1996 ήταν μία περίοδος μεταμόρφωσης για τη βρετανική μουσική, με την Britpop να μεσουρανεί και την παραδοσιακή pop να επιστρέφει πιο δυναμικά από ποτέ.

Καθώς οι Oasis κυριαρχούσαν στα βρετανικά singles charts, το group που άκουγε στο όνομα Spice Girls όρμηξε και ποδοπάτησε τις κιθάρες τους. Εν μέσω της εξύψωσης της Cool Britannia, ένα film συνέλαβε το πνεύμα της τότε εποχής.

Ήταν η προσπάθεια του μουσικόφιλου σκηνοθέτη Danny Boyle να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το cult μυθιστόρημα του Irvine Welsh.

Το όνομά του, ‘Trainspotting’.

Choose Life. Choose a job. Choose a career. Choose a family.

Choose a fucking big television, choose washing machines, cars, compact disc players and electrical tin openers. Choose good health, low cholesterol, and dental insurance.

Choose fixed interest mortgage repayments. Choose a starter home. Choose your friends. Choose leisurewear and matching luggage.

Choose a three-piece suite on hire purchase in a range of fucking fabrics. Choose DIY and wondering who the fuck you are on a Sunday morning.

Choose sitting on that couch watching mind-numbing, spirit-crushing game shows, stuffing fucking junk food into your mouth. Choose rotting away at the end of it all, pishing your last in a miserable home, nothing more than an embarrassment to the selfish, fucked up brats you spawned to replace yourself.

Choose your future. Choose life.

Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει το μονόλογο του Mark Renton στην αρχή της ταινίας; Είναι η απόλυτη κριτική ενάντια στην σημερινή κοινωνία, τον καταναλωτισμό και το σύστημα.

Όλοι θέλουμε τα ίδια πράγματα (ωραία αυτοκίνητα και μοδάτα ρούχα), όλοι έχουμε το ίδιο lifestyle και τους ίδιους πόνους που υπαγορεύουν το σύστημα και οι συμβάσεις της κοινωνίας, ξεχνώντας τα πραγματικά μας όνειρα και το τι πραγματικά χρειαζόμαστε (και θέλουμε).

Έτσι, φτάνουμε να καταλαβαίνουμε ότι έχουμε σπαταλήσει τη ζωή μας όταν είναι πλέον αργά για αλλαγή.

Όμως, όσο δύσκολο είναι κανείς να ξεχάσει αυτόν το μονόλογο, άλλο τόσο δύσκολο είναι να ξεχάσει και την μουσική του υπόκρουση.

Το soundtrack του ‘Trainspotting’, το οποίο κυκλοφόρησε 20 χρόνια πριν, ήταν τόσο εμβληματικό που πλέον έχει αποκολληθεί, ως οντότητα, από την ίδια την ταινία.

Το film, που ακολουθεί τις ζωές ενός group ναρκομανών στο Εδιμβούργο, συνοδεύτηκε από δύο volumes προσεκτικά διαλεγμένων τραγουδιών, των  οποίων η μουσική υπηρετεί άρτια την εικόνα, δίνοντας με τον πιο ζοφερό τρόπο ζωή στις ιδιοφυείς σκηνές του Βρετανού σκηνοθέτη.

Η ταινία ανοίγει με το, τραγούδι-ορόσημο, ‘Lust For Life’ του Iggy Pop, ένα κομμάτι που μέσα από το θρυλικό του, πλέον, ρυθμό των drums και τα ανήσυχα φωνητικά του Pop, δίνουν μια κωμική και γοητευτική πνοή στην εναρκτήρια σκηνή.

Φυσικά, από την εξίσωση δεν θα μπορούσε να λείπει η κλασσική μουσική.

Με τη συνοδεία του ‘Carmen Suite No. 2’ του Georges Bizet, ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Mark Renton, μέσω του διδασκαλικού του montage, μας εξηγεί ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος για να σταματήσει κάποιος τα ναρκωτικά.

Αυτό έρχεται σε τέλεια αντίθεση με το εναρκτήριο κομμάτι, ενεργώντας ως comedown από το high των πόθων (Lusts).

O Renton προσπαθεί να μείνει ξαπλωμένος στη διάρκεια της σκηνής, παρόλα αυτά, η κλασική μουσική δεν καταφέρνει να εναρμονιστεί με τη φύση του σώματός του. Έτσι, πριν καλά καλά το καταλάβει, βρίσκεται στη “Χειρότερη τουαλέτα της Σκωτίας”.

Trainspotting: Η χειρότερη τουαλέτα της Σκωτίας θα είχε τη μουσική του David Bowie

Χάρη στο ιδιοφυές instrumental του Brian Eno, ‘Deep Blue Day’, πλέον έχουμε τον ύμνο για αυτούς που κάνουν βουτιές μέσα σε τουαλέτες.

Καθώς ο Renton βουτάει μέσα στη λεκάνη, το χρώμα αλλάζει και γίνεται ένα πανέμορφο, βαθύ μπλε.

Η γαλήνια μουσική αντικατοπτρίζει το κλικ στο μυαλό του πρωταγωνιστή του ‘Trainspotting’ όταν έχει στην κατοχή του τις πολύτιμες για αυτόν ουσίες, χωρίς να υπολογίζει τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει για να τις πάρει.

Είναι έτοιμος να πάρει το σωστό το δρόμο, οπότε πάει στο μόνο μέρος που δεν μπορεί να βρει ναρκωτικά, ένα club.

Η σκηνή ανοίγει με το ‘Temptation’ των Heaven 17, προδιαθέτοντας το κλίμα της βραδινής εξόδου της παρέας.

Ενώ οι φίλοι του έχουν καταφέρει να γοητεύσουν τα ταίρια τους, ο Renton ψάχνει για τον δικό του πειρασμό.

Καθώς η μουσική αλλάζει και τη σκυτάλη οι Sleeper με τη διασκευή του ‘Atomic’, από την Blondie, ο Renton βρίσκει “το κορίτσι”.

Η μουσική του Iggy Pop επιστρέφει, με το ‘Nightclubbing’ να λούζει τις σκηνές που ακολουθούν τη συμμορία να επιστρέφει πίσω στις κακές της συνήθειες.

Nightclubbing we’re nightclubbing
We’re walking through town
Nightclubbing we’re nightclubbing
We walk like a ghost

Με τους τυχαίους του στίχους και το επαναλαμβανόμενο drum machine beat του, το ‘Nightclubbing’ ταιριάζει πολύ περισσότερο με τις αλλεπάλληλες σκανδαλιές στις οποίες μπλέκονται οι χαρακτήρες της ταινίας. Εν τέλει, τα προβλήματα έρχονται.

Μουσικά, το μόνο που επικρατεί κατά τη σκηνή που το group ανακαλύπτει ότι το μωρό μίας φίλης της παρέας πέθανε, είναι το απόλυτο κενό. Μετά το περιστατικό, ο Renton και ο Spud συλλαμβάνονται και το ‘Sing’ των Blur προμηνύει τον μυστηριώδη σύνδρομο στέρησης που επέρχεται:

If the child in your head
If the child is dead
Sing to me
Sing to me

Μπορεί ο Renton να μην μπαίνει στη φυλακή, αλλά δεν φαίνεται να καταλαβαίνει την αρχή όλων των κακών που του συμβαίνουν, κι έτσι, σύντομα ξαναπέφτει στα ναρκωτικά και κάνει overdosing.

Το ‘Perfect Day’ του Lou Reed, αντικατοπτρίζει την ακριβώς αντίθετη κατάσταση από αυτή που βιώνει ο πρωταγωνιστής, καθώς μεταφέρεται αδέξια από τον “προμηθευτή” του σε ένα ταξί για το νοσοκομείο, αφήνοντάς τον να ζήσει ή να πεθάνει μόνος του.

Οι τελευταίοι στίχοι του κομματιού απεικονίζουν ιδανικά την εμπειρία του Σκωτσέζου ναρκομανή (“You’re going to reap just what you sow”).

Η εκτεταμένη αλληλουχία ονείρων που ακολουθεί θεωρείται μία από τις πιο κλασικές στον κινηματογράφο.

Ο Renton βρίσκεται κλειδωμένος από τους γονείς του μέσα στο ίδιο του το δωμάτιο, σε μία προσπάθεια να απεξαρτηθεί από την ηρωίνη. Αδυνατώντας να κουνηθεί από το κρεβάτι του, οι δαίμονες που τον κυνηγάνε βρίσκονται κλειδωμένοι μαζί του στο δωμάτιο.

Δεν έχει καμία γωνία για να κρυφτεί από τους εφιάλτες τους, καθώς το ‘Dark and Long (Dark Train)’ των Underworld, παίζει στο υπόβαθρο.

Ο παλλόμενος ρυθμός καταδιώκει τον Renton, καθώς το νεκρό μωρό μπουσουλάει στο ταβάνι, φτάνοντας προς το μέρος του και οι γονείς του φοβούνται ότι έχει προσβληθεί από τον ιό του HIV.

H ταινία τελειώνει όπως ακριβώς ξεκινάει. Ο Renton, θέλοντας να κάνει το μεγάλο κόλπο, μετά από το deal που έκανε για να πουλήσει, μαζί με τους φίλους του, μία ποσότητα ναρκωτικών που βρήκαν, προδίδει τους φίλους του και την επόμενη μέρα φεύγει με πολλές χιλιάδες λίρες στην κατοχή του. Το ‘Born Slippy’ των Underworld πλαισιώνει τη σκηνή.

Το κομμάτι λειτουργεί ως τη μουσική στο κεφάλι του για τον “θρίαμβό” του, καθώς περπατάει προς τη καινούρια του ζωή. Λέει ότι θα αλλάξει, θα γίνει σαν εσένα και εμένα, αλλά τι είχε δείξει έως τότε για να τον πιστέψουμε;

Εν κατακλείδι, το soundtrack της ταινίας ‘Trainspotting’, εκτός του ότι μπόρεσε να δέσει άρτια εικόνα και μουσική, έδωσε την ευκαιρία στη νέα γενιά της τότε εποχής να έρθει σε επαφή με μεγαθήρια της μουσικής βιομηχανίας. Ήταν η εποχή πριν από το iTunes και την ευρεία χρήση του Internet.

Το ‘Trainspotting’ έδωσε στον κόσμο τον Iggy Pop, τους New Order, τους Blur, τον Lou Reed και τους Underworld, μαζί με ένα μεγάλο αριθμό άλλων συγκροτημάτων και καλλιτεχνών που δύσκολα θα άκουγε κανείς στα FM ή στο MTV.

Κάποιοι από τους θαυμαστές, τόσο της ταινίας όσο και της μουσικής της, ήταν απόλυτα ευτυχισμένοι με το ήδη υπάρχον soundtrack, ενώ άλλοι ήθελαν να ακούσουν περισσότερα από τις δουλειές αυτών των καλλιτεχνών και αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο τα ‘Trainspotting’ και ‘Trainspotting #2’ πέτυχαν να πουλήσουν τόσο πολλά αντίτυπα.

Για αυτό choose life, choose a job, choose a career, choose Trainspotting.

Trainspotting trailer: