Édith Piaf: Ο άνθρωπος που δεν μετάνιωσε για τίποτα

Μια ωδή στην Édith Piaf

Η ζωή μπορεί συχνά να είναι πολύ σκληρή και άδικη.

Υπάρχουν άνθρωποι που γεννιούνται ανάμεσα στα προβλήματα και παλεύουν σε όλη τους τη ζωή για μια κανονικότητα την οποία συνήθως δεν αποκτούν ποτέ.

Από την άλλη μεριά, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που η ίδια άδικη ζωή μοιράζει απλόχερα χαρίσματα, έτσι για να ισχυρίζεται πως αποκαθίσταται η ισορροπία.

Αν η ζωή είχε λογισμό, κάπως έτσι πρέπει να σκέφτηκε, όταν έδωσε πνοή στην Édith Piaf.

Τα πρώτα χρόνια

Γεννημένη μέσα στις φλόγες του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου, στις 19 Δεκεμβρίου του 1915, με τον πατέρα της να εργάζεται ως ακροβάτης του δρόμου και τη μητέρα της ως λυρική τραγουδίστρια σε μια εποχή δύσκολη για καλλιτέχνες, το μέλλον για τη μικρή Édith Giovanna Gassion -πήρε αργότερα το όνομα Piaf – δεν έμοιαζε ευοίωνο.

Σύντομα η μητέρα της συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να τη συντηρήσει και έτσι τη στέλνει να μεγαλώσει στον οίκο ανοχής που διαχειριζόταν η γιαγιά της.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Piaf τυφλώνεται στα τέσσερά της χρόνια από εγκεφαλική ασθένεια, ευτυχώς όμως βρίσκει ως δια μαγείας το φως της δύο χρόνια αργότερα. Η ίδια πάντοτε χαρακτήριζε την ίασή της ως θαύμα.

Τα χρόνια περνούσαν και παρά τις παραινέσεις πολλών να γίνει ακροβάτρια στο τσίρκο που περιόδευε μαζί με τον πατέρα της, αυτή προτιμούσε να τραγουδά στον δρόμο, με τον ίδιο να δηλώνει μερικά χρόνια μετά πως «είχε όλο το ταλέντο στο λαιμό και καθόλου στο κορμί».

Μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη το 1932, καρπός του έρωτά της με τον Louis Dupont, έφερε στον κόσμο την κόρη της, Marcelle, όμως η ίδια ελάχιστα ενδιαφέρθηκε για τη μικρή, που δύο μόλις χρόνια μετά, έφυγε από τη ζωή νικημένη από τη μηνιγγίτιδα.

Τα παραπάνω γεγονότα καθυστέρησαν για ένα διάστημα την ανακάλυψη του τεράστιου ταλέντου της, η οποία ήρθε το 1935 όταν και ο διάσημος ιδιοκτήτης νυχτερινών μαγαζιών, Louis Leplée, την άκουσε να τραγουδά στο δρόμο.

Η καριέρα της ήταν έτοιμη να ξεκινήσει!

Η καριέρα της Édith Piaf

Ο Leplée επέμενε πως η Piaf έπρεπε να τραγουδήσει μπροστά σε μεγάλο κοινό για να αναδείξει το ταλέντο της.

Αφού της δίδαξε τα βασικά της σκηνικής παρουσίας, φρόντισε το ντύσιμό της να απαρτίζεται από εντυπωσιακά μαύρα φορέματα -κάτι που κράτησε σε όλη της την καριέρα- και της χάρισε το καλλιτεχνικό της επίθετο ήταν πλέον έτοιμη για να κατακτήσει το Παρίσι. Ας σταθούμε όμως λίγο στο επίθετό της.

Το Môme Piaf σήμαινε μικρό σπουργίτι και η έμπνευση για αυτό πάρθηκε τόσο από το εξαιρετικά χαμηλό της ύψος, μόλις 1.42, όσο και από το ότι έτρεμε πριν βγει στη σκηνή.

Μέσα σε μερικά χρόνια, το μικρό σπουργίτι ήταν διάσημο στη Γαλλία, την Ευρώπη και τελικά μέχρι και την Αμερική, μια χώρα που σπάνια δεχόταν στα ακούσματά της ανθρώπους που δεν προέρχονταν από αυτήν.

Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η καριέρα της μόνο κάμψη δεν γνώρισε, καθώς ήταν ήδη μια διάσημη προσωπικότητα διεθνώς αναγνωρισμένη.

Έτσι, έδινε συναυλίες για αιχμαλώτους πολέμου και βοηθούσε κάποιους από αυτούς να δραπετεύσουν.

Εκείνα τα χρόνια θα βρει και έναν ακόμα μεγάλο έρωτα στο πρόσωπο του Yves Montand, με τους δύο τους να γίνονται το πιο διάσημο ζευγάρι τραγουδιστών στον κόσμο.

Η καριέρα της δεν κράτησε πολλά χρόνια, αλλά κατά τη διάρκεια της ηχογράφησε τραγούδια-σταθμούς που ακούγονται μέχρι σήμερα και έπαιξε σε ταινίες που έμειναν στην ιστορία.

Κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα, τόσο εξαιτίας της μοναδικής της φωνής, όσο και της ιδιαίτερης παρουσίας της, να γίνει συζήτηση και τραγούδι στα χείλη όλου του πλανήτη.

Ανάμεσα στα πολυάριθμα αριστουργηματικά κομμάτια της Édith Piaf, ξεχωρίζει το ‘La Vie En Rose’, αποκλειστικά υπεύθυνη για τη σύνθεση και του στίχους του οποίου ήταν η ίδια, και που χαρακτηρίστηκε αργότερα ως ένας ύμνος γύρω από τη ζωής της.

Τα προβλήματα υγείας και το τέλος

Άραγε υπάρχει τελικά καλλιτέχνης αυτού του βεληνεκούς που να μην έχει αυτοκαταστροφικές τάσεις;

Η απορία παραμένει άλυτη, αλλά μελετώντας τη ζωή της Édith Piaf, μάλλον η απάντηση τείνει προς το όχι.

Το μεγάλο πάθος της ζωής της ήταν το αλκοόλ και το απέκτησε από μικρή ηλικία, στην προσπάθειά της να ξεφύγει από όσα τη βασάνιζαν.

Ο δαίμονάς της αυτός, μαζί με την εκτεταμένη κατανάλωση παυσίπονων για την αϋπνία, ήταν οι κυριότερες αιτίες αρχικά της εξασθένισης του οργανισμού της και στη συνέχεια της εμφάνισης θανατηφόρου καρκίνου.

Η ίδια δεν πτοήθηκε από τη διάγνωση και συνέχισε κανονικά την καριέρα της με γενναιότητα, όπως ακριβώς είχε αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία στη ζωή της.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 καταρρέει πάνω στη σκηνή σε μια συναυλία στη Στοκχόλμη, με το σώμα της να χρειάζεται πλέον μια ένεση μορφίνης πριν βγει στη σκηνή για να αντέξει τους πόνους.

Παρόλα αυτά, και λίγο πριν το τέλος της, ηχογραφεί το ‘Non, Je Ne Regrette Rien’ που σημαίνει «δεν μετανιώνω για τίποτα», επιλέγοντας να προκαλέσει ευθέως τον θάνατο, κοιτώντας τον με παρρησία στα μάτια.

Δύο χρόνια περίπου αργότερα, αφήνει την τελευταία της πνοή, νικημένη από την κίρρωση του ήπατος, στις 10 Οκτωβρίου 1963, στα 47 της μόλις χρόνια.

Μπορεί η Καθολική εκκλησία να της αρνήθηκε τη θρησκευτική κηδεία, λόγω του τρόπου ζωής της, αλλά περισσότερα από 100.000 άτομα βρέθηκαν στο νεκροταφείο για να την αποχαιρετήσουν, ενώ πολλές ακόμα χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της Γαλλίας για να θρηνήσουν τον χαμό της.

Όπως θυμάται ο Charles Aznavour «ήταν η πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που η κίνηση στο Παρίσι είχε διακοπεί πλήρως». Από εκείνη την ημέρα ποτέ η γαλλική μουσική δεν θα ήταν ξανά η ίδια.

Και μερικά facts για τη ζωή της…

• Το 2007 βγήκε στις αίθουσες η βιογραφική ταινία ‘La Vie En Rose’, για την οποία η Marion Cotillard κατέκτησε το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, ενσαρκώνοντας την Édith Piaf. O ελληνικός της τίτλος είναι ‘Ζωή Σαν Τριαντάφυλλο’ – όμορφη και με πολλά αγκάθια.
• Το γεγονός πως συνέχισε ακάθεκτη την καριέρα της κατά τη γερμανική κατοχή της Γαλλίας, δημιούργησε υποψίες για σχέσεις της με τους Ναζί.
• Οι υποψίες μετατράπηκαν σε κατηγορίες και τελικά σε δίκη, κατά την οποία ο Édith Piaf αθωώθηκε, όταν κατέθεσαν υπέρ της ήρωες της γαλλικής αντίστασης που είχαν αποδράσει χάρη στις συναυλίες της.
• Ο δεύτερος σύζυγός της, ο Theophanis Lamboukas ή Theo Sarapo όπως ήταν το καλλιτεχνικό του, ήταν Έλληνας. Υπεύθυνη για το ψευδώνυμό του, που στα γαλλικά διαβάζεται «σ’ αγαπώ», ήταν η ίδια. Ο Sarapo έκανε κι αυτός καριέρα στη Γαλλία σαν τραγουδιστής.
• Είχε αφιερώσει τη ζωή της στην ανάδειξη νέων καλλιτεχνών. Μερικοί μόνο από αυτούς ήταν ο Charles Aznavour, o Yves Montagne, o Jacques Pills και ο Georges Moustaki.
• Το τραγούδι της ‘La Vie En Rose’ ψηφίστηκε στο Hall Of Fame των Grammy το 1998.