Το ‘Exodus’ κυκλοφόρησε σαν σήμερα, στις 3 Ιουνίου του 1977 από τους Bob Marley & The Wailers. Από το 1970 κι έπειτα, το συγκρότημα με επικεφαλή τον Bob Marley είχε υποστεί πολλές ανακατατάξεις…
Οι Wailers δημιουργήθηκαν το 1963 από τον Marley, τον Peter Tosh και τον Bunny Wailer. Στα τέλη του 1963, οι τραγουδιστές Junior Braithwaite, Beverley Kelso και Cherry Smith είχαν ενταχθεί στο πολυμελές πλέον συγκρότημα.
Αργότερα, το 1966, αποχώρησε ο Cherry Smith και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, προστέθηκαν οι αδελφοί Aston Barrett στο μπάσο και Carlton Barrett στα τύμπανα.
Το 1974, οι Bunny Wailer και Peter Tosh εγκαταλείπουν το συγκρότημα κι ο Marley αρχίζει να περιοδεύει με τα νέα μέλη της μπάντας. Την περίοδο εκείνη προστέθηκαν στα φωνητικά η Marcia Griffiths, η Judy Mowatt και η σύζυγος του Marley, Rita.
Η ηχογράφηση του ένατου άλμπουμ του συγκροτήματος έγινε στο studio του Harry J. στη Jamaica και στα Island Studios του Λονδίνου, έξι μήνες μετά την απόπειρα δολοφονίας του Bob Marley στην Jamaica, στις 3 Δεκεμβρίου το 1976. Εκείνη την περίοδο η Jamaica είχε εκλογές και παράλληλα ο Marley πραγματοποιούσε διάφορες εμφανίσεις παρά την άρνηση κάποιων πολιτικών.
Ο πρωθυπουργός Michael Manley χρησιμοποιούσε το σύνθημα «γνωρίζουμε πού πηγαίνουμε» και πολλοί υποστηρίζουν πως το ‘Exodus’ ήταν η απάντηση του Marley, ενάντια στην πολιτική βία της εποχής. Δύο βράδια πριν από την εμφάνισή του στο Kingston, ένοπλοι εισέβαλαν στο σπίτι του και πυροβόλησαν τον ίδιο, τη σύζυγό του κι ένα ακόμα μέλος του συγκροτήματος.
Παραδόξως, κανείς δεν πέθανε. Η συναυλία πραγματοποιήθηκε κανονικά παρά τη σφαίρα που βρισκόταν στο χέρι του, αλλά την επόμενη μέρα άφησε την Jamaica και δεν επέστρεψε για ενάμισι χρόνο. Το γεγονός αυτό τον ανάγκασε να μετακομίσει στο Λονδίνο, όπου και ηχογραφήθηκε το υπόλοιπο μέρος του ‘Εxodus’.
Ο Bob Marley, μεγαλώνοντας στα κατεστραμμένα έργα του Trench Town στο Kingston της Jamaica, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η μουσική του θα ακουγόταν σε όλο τον κόσμο.
Μετά το ‘Exodus’ η φήμη του εξαπλώθηκε παντού. To original release περιελάμβανε 10 κομμάτια, από τα οποία τα περισσότερα έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Είναι ένας reggae δίσκος που ενσωματώνει πολλά μουσικά στοιχεία, από blues και soul μέχρι funk και british rock.
Οι πολιτικές και κοινωνικές ανησυχίες του Βob Marley αποτυπώνονται σε όλο το άλμπουμ, το οποίο διακατέχεται από ένα επαναστατικό πνεύμα που παραμένει αναλλοίωτο μέχρι σήμερα.
Παρέμεινε στα charts στο Ηνωμένο Βασίλειο για 56 εβδομάδες, το 2001 το τηλεοπτικό δίκτυο VH1 το ονόμασε το 26ο μεγαλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών, ενώ το 2003 κατατάχθηκε στο Νο.169 ανάμεσα στα 500 μεγαλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών, στον κατάλογο του περιοδικού Rolling Stone.
Ο φετινός Ιούνιος, σηματοδοτεί την 42η επέτειο του ‘Exodus’. Η οικογένεια Marley σε συνεργασία με την Island Records και την UMe (Universal Music Enterprises) επανακυκλοφορούν τον δίσκο που σύμφωνα με το περιοδικό Τime είναι «ο καλύτερος δίσκος του 20ού αιώνα» (1999). Ο δίσκος ξεκινάει με το ‘Natural Mystic’, ένα κομμάτι που «θεραπεύει» ακόμα και τα πιο δύσκολα αυτιά και ενίοτε, μυαλά.
Ακολουθούν τα ‘So Much Things to Say’, ‘Guiltiness’ και ‘The Heathen’, που αποτελούν τα πιο σκοτεινά σημεία του δίσκου κι έπειτα το ομότιτλο κομμάτι του δίσκου. Το ‘Exodus’ ηχογραφήθηκε στο Λονδίνο και σχολιάζει τον τρόπο ζωής.
O Bob Marley αν και προβλέψιμος μουσικά, ήξερε πολύ καλά να εκφράζει την πολιτική του θέση ή αυτό που είχε στο μυαλό του κάθε φορά και να το περνάει κατευθείαν στον ακροατή με τον πιο απλό και γνήσιο τρόπο. Το τραγούδι έγινε Νο.1 στην Jamaica, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.
Are you satisfied with the life you’re living?
Το ‘Jamming’, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια του Marley, επανακυκλοφόρησε με το άλμπουμ ‘Legend’ το 1984 από την Island Records. 10 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το ‘Jamming’ επανεκδόθηκε ως αφιέρωμα στον Bob Marley, με αποτέλεσμα να γίνει hit στην Ολλανδία, όπου παρέμεινε στα charts για 4 εβδομάδες.
Ακολουθούν τα ‘Waiting in Vain’ και ‘Turn Your Lights Down Low’. Θεωρείται ότι ο Marley έγραψε αυτό το τραγούδι για την σύντροφό του, Cindy Breakspeare (ναι, ήταν παντρεμένος και γνωστός για τις παράλληλες σχέσεις που διατηρούσε), με την οποία στη συνέχεια απέκτησε τον Damian Marley. To 1999 διασκευάστηκε από την Lauryn Hill.
Το προτελευταίο τραγούδι του δίσκου, με τίτλο ‘Three Little Birds’, έγινε διεθνής επιτυχία, κυκλοφόρησε ως single το 1980 κι έφτασε στο Top 20 του Ηνωμένου Βασιλείου. Έχει διασκευαστεί από διάφορους καλλιτέχνες όπως ο Robbie Williams, Toots and the Maytals και Billy Ocean.
Το ‘Exodus’ τελειώνει μ’ ένα κομμάτι που τραγουδήθηκε όσο λίγα σε αυτόν τον πλανήτη. Το ‘Οne Love/People Get Ready’ εκφράζει την επιθυμία του Marley για ενότητα, υπάρχει, ωστόσο, ένα βαθύτερο νόημα πίσω από το τραγούδι από μια απλή έκκληση για ενότητα. Μερικοί από τους στίχους μιλούν για καταπίεση και πώς οι αμαρτωλοί θα πληρώσουν για τις κακές πράξεις τους στο τέλος.
Για πολλούς ακροατές, το βαθύτερο μήνυμα χάνεται στον χορό. Η αρχική ηχογράφηση έγινε το 1965 και το 1966 συμπεριλήφθηκε στο ντεμπούτο άλμπουμ τους, ‘The Wailing Wailers’.
Το δεύτερο μισό του τίτλου, ‘People Get Ready’, οφείλεται στον Curtis Mayfield και το ομώνυμο κομμάτι, που δανείζει στοιχεία στο ‘Οne Love’, για να αποφύγει η εταιρεία τα προβλήματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το άλμπουμ ήταν επιτυχημένο τόσο κριτικά όσο και εμπορικά. Πολλά τραγούδια του ‘Exodus’ συμπεριλήφθηκαν στο ‘Legend’, το άλμπουμ με το υψηλότερο ρεκόρ πωλήσεων του Bob Marley.
Bob Marley & The Wailers – Exodus:
